Page 49 - FoodFocusThailand No.234 September 2025
P. 49
SPECIAL FOCUS
ปััจจัยที่่�ส่่งผลต่่อโภชนาการและการส่ะส่มไขมันของผ้�ปั่วย อาจจะป็ระสำบคัวามสำำาเร็จเฉพาะในกลุ่มผ่้ที่่�ม่ป็ัญหานำ�าหนักเกินเพ่ยง
โรคอ�วน บางสำ่วนเที่่านั�น นอกจากน่�การบำาบัด้โรคัอ้วนด้้วยอาหารพลังงานต่ำ�า ยัง
โภชนาการถืือเป็็นป็ัจจัยสำำาคััญที่่�สำ่งผลต่่อการคัวบคัุมนำ�าหนัก เป็็นการมองข้ามคัวามต่้องการสำารอาหารในรายบุคัคัล ซึ่่�งมักพบว่าผ่้ที่่�ม่
ซึ่่�งการได้้รับพลังงานมากเกินคัวามต่้องการของร่างกาย หรือ ป็ัญหานำ�าหนักต่ัวเกินอาจม่ภาวะขาด้วิต่ามินหรือเกลือแร่บางอย่าง เช่น
การรับป็ระที่านอาหารที่่�กระตุ่้นกระบวนการอักเสำบ ล้วนม่แนวโน้ม แคัลเซึ่่ยม สำังกะสำ่ ธาตุ่เหล็ก และวิต่ามินด้่ เป็็นต่้น รวมถื่งการให้อาหาร
ที่่�จะนำาไป็สำ่่โรคัอ้วนที่่�ม่ภาวะแที่รกซึ่้อนรุนแรงมากข่�น โด้ยการได้้ พลังงานต่ำ�านั�นมิได้้ม่การคัำาน่งถื่งผลลัพธ์ที่างเมต่าบอลิกที่่�แต่กต่่างกันใน
รับพลังงานจากการรับป็ระที่านอาหารและเคัรื�องด้ื�มแอลกอฮอล์ แต่่ละป็ัจเจกบุคัคัล เช่น คั่าช่�วัด้ที่างเคัม่ในเลือด้ ระด้ับนำ�าต่าลและไขมัน
มากเกินกว่าที่่�ร่างกายต่้องการต่่อวันจะนำาไป็สำ่่การกระตุ่้น ในเลือด้ คั่าช่�วัด้การอักเสำบของร่างกาย การต่อบสำนองการเผาเผลาญไขมัน
กระบวนการสำร้างไขมัน (Lipogenesis) และการสำะสำมไขมัน และนำ�าต่าลหลังมื�ออาหาร และป็ระเภที่ของจุลินที่ร่ย์ในลำาไสำ้ เป็็นต่้น
ในร่างกาย (Fat accumulation) ซึ่่�งร่างกายสำามารถืสำะสำมไขมัน โภชนาการเฉพาะบุุคคลส่ำหรับุผ้�ปั่วยโรคอ�วน
ได้้จากการได้้รับนำ�าต่าล คัาร์โบไฮเด้รต่ ไขมัน รวมถื่งแอลกอฮอล์ และการจัดการน้ำหนักต่ัว
สำ่วนเกิน อย่างไรก็ต่าม อาจม่ป็ัจจัยสำนับสำนุนอื�นๆ ที่่�สำ่งผลกระที่บ โภชนาการเฉพาะบุคัคัล เป็็นการวางแผนและออกแบบสำารอาหารให้
ต่่อการสำะสำมไขมัน ด้ังน่� เหมาะสำมกับป็ัจเจกบุคัคัล โด้ยอาศัยข้อม่ลต่่างๆ ป็ระกอบกัน ด้ังน่�
1. ปััจจัยที่่�ส่่งผลต่่อการรับปัระที่านมากขึ้้�น เช่น ลักษณะ 1. ขึ้้อมูลระดัับพันธุุกรรมหรือจ่โนมิกส่์ (Genetic and genomics
ที่างสำังคัมหรือวัฒนธรรม การบริโภคัต่ามช่วงเที่ศกาลหรือ data) การแสำด้งออกของย่นและการผันแป็รของย่นที่่�เก่�ยวข้องการเผาผลาญ
การเฉลิมฉลอง สำภาวะอารมณ์ คัวามเคัร่ยด้ การรับป็ระที่านอาหาร สำารอาหารและเมต่าบอลิซึ่่ม ย่นที่่�เก่�ยวข้องกับการสำะสำมไขมัน และย่น
เพื�อสำนองคัวามอยากหรือสำนองคัวามต่้องการที่างอารมณ์ ที่่�เก่�ยวข้องกับการคัวบคัุมคัวามอยากอาหาร เช่น FTO, PPARG, ADRB2,
พฤต่ิกรรมการรับป็ระที่านของว่างหรือการที่านขนมระหว่างมื�อ FABP2, Leptin Receptor เป็็นต่้น
การนอนหลับพักผ่อนที่่�ไม่เพ่ยงพอ รวมถื่งการใช้ยารักษาโรคัที่่� 2. ขึ้้อมูลระดัับต่ัวชี้่�วัดัที่างชี้่วเคม่และโอมิกส่์ (Biochemistry and
อาจกระตุ่้นคัวามอยากอาหาร และภาวะด้ื�อเลป็ต่ิน เป็็นต่้น multi-omics data) เช่น การต่อบสำนองต่่อนำ�าต่าลและไขมันหลังอาหาร
2. ปััจจัยที่่�ส่่งผลต่่อการเผาผลาญพลังงานขึ้องร่างกาย
เช่น อายุ เพศ สำ่วนสำ่ง มวลกล้ามเนื�อและไขมันในร่างกาย สำัด้สำ่วน
ไขมันสำ่นำ�าต่าลในร่างกาย (Brown adipose tissue) จุลินที่ร่ย์
ในระบบที่างเด้ินอาหาร พันธุกรรมและอภิพันธุกรรม (Genetics
and epigenetics) ที่่�เก่�ยวข้องกับย่นที่่�คัวบคัุมการเผาผลาญ
พลังงาน และการสำะสำมไขมัน รวมถื่งฮอร์โมน เช่น เอสำโต่รเจน
เที่สำโที่สำเที่อโรน ไที่รอยด้์ และโกรที่ฮอร์โมน เป็็นต่้น
3. ปััจจัยที่่�ส่่งผลต่่อกิจกรรมที่างกาย เช่น พฤต่ิกรรม
การออกกำาลังกาย บริบที่เชิงสำังคัมและวัฒนธรรมการที่ำากิจกรรม
ที่างกาย คัวามแข็งแรงพื�นฐานของร่างกาย คัวามสำามารถืใน
การที่ำางานของระบบหัวใจ ข้อต่่อและกล้ามเนื�อ รวมถื่งพฤต่ิกรรม
เนือยนิ�ง และข้อจำากัด้ที่างนิสำัยหรือหรือคัวามถื่�ในการออกกำาลังกาย
เป็็นต่้น
ด้ังนั�น จะเห็นได้้ว่ากว่าที่่�จะเกิด้โรคัอ้วนได้้นั�นม่ป็ัจจัยที่่�สำ่งผล
ต่่อการสำะสำมไขมันมากมาย ซึ่่�งเป็็นที่ั�งป็ัจจัยที่่�เป็ล่�ยนแป็ลงได้้และ
ป็ัจจัยที่่�เป็ล่�ยนแป็ลงไม่ได้้ อย่างไรก็ต่าม การแนะนำาโภชนาการ
เพื�อการคัวบคัุมนำ�าหนักในป็ัจจุบันมักมุ่งเน้นไป็ที่่�การจำากัด้พลังงาน
ในอาหาร (Caloric restriction) หรืออาหารพลังงานต่ำ�า (Low-
calorie diet) เพื�อมุ่งเน้นให้ร่างกายขาด้พลังงาน ด้่งไขมันที่่�สำะสำม
ในร่างกายมาใช้เป็็นพลังงาน และสำามารถืลด้นำ�าหนักต่ัวได้้ต่าม
เกณฑ์์ที่่�กำาหนด้ แต่่การมุ่งรักษาโรคัอ้วนด้้วยการลด้พลังงาน
ในอาหารลงนั�น อาจจะมองข้ามป็ัจจัยแวด้ล้อมและข้อม่ลเชิงล่ก
ในแต่่ละบุคัคัล จ่งที่ำาให้ที่างคัลินิกพบว่าการบริโภคัอาหารพลังงานต่ำ�า
SEP 2025 FOOD FOCUS THAILAND 49
26/8/2568 BE 07:23
48-53_Special Focus_����������_������.indd 49 26/8/2568 BE 07:23
48-53_Special Focus_����������_������.indd 49
