Page 50 - FoodFocusThailand No.234 September 2025

SPECIAL FOCUS

การตอบสนองต่ออินซููลิิน เมตาบอไลิต์ของไขมันแลิะโปรตีนจาก การแสดงออกของเซูลิลิ์แลิะจีโนม ซูึ�งท้ำาหน้าท้ี�ควบค้มการเผาผลิาญ
ลิิพิิดโดมิกส์แลิะโปรตีโอมิกส์ (Lipidomics and proteomics) แลิะข้อมูลิ พิลิังงาน ไม่ว่าจะเป็นการแสดงออกของยีนท้ี�กระต้้นระบบต้าน
เมตาโบโลิมิกส์ (Metabolomics) เป็นต้น อน้มูลิอิสระ การแสดงออกของยีนท้ี�กระต้้นกระบวนการออกซูิเดช่ัน
3. ข้้อมููลระดัับองค์์ประกอบร่างกาย (Anthorpometric data) ในไมโตคอนเดรีย การเพิิ�มความยาวของเท้โลิเมียร์ แลิะกระบวนการ
เช่่น มวลิไขมันในร่างกาย สัดส่วนไขมันในช่่องท้้อง สัดส่วนไขมัน ต่อต้านความช่ราของเซูลิลิ์ เป็นต้น
สีนำ�าตาลิ มวลิกลิ้ามเน้�อในร่างกาย ความแข็งแรงของกลิ้ามเน้�อ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลิการศึกษาท้างคลิินิกท้ี�เกี�ยวข้องกับการออกแบบ
ความแข็งแรงของระบบหายใจแลิะหลิอดเลิ้อดหัวใจ สมรรถภาพิท้าง อาหารท้างโภช่นาการรายบ้คคลิยังคงมีข้อจำากัดในแง่ผลิลิัพิธุ์ต่อการลิด
กาย ความสามารถในการใช่้ออกซูิเจนขณะพิักแลิะขณะออกกำาลิังกาย นำ�าหนักตัว ตัวอย่างการศึกษาท้ี�ม้่งหวังเป้าหมายการศึกษาผลิลิัพิธุ์
เป็นต้น ของการลิดนำ�าหนัก โดยแบ่งกลิ้่มผู้ป่วยออกเป็น 2 กลิ้่มท้ี�เรียกว่า

4. ข้้อมููลระดัับพฤติิกรรมูและการรับประทานอาหาร 1) Carbohydrate-responsive genotype ค้อ กลิ้่มผู้ป่วยท้ี�มีการแปรผัน
(Behaviors and eating pattern information) เช่่น ความช่อบ ของยีนท้ี�เกี�ยวข้องกับเมตาบอลิิซูึมของคาร์โบไฮเดรต แลิะ
แลิะความอยากในแต่ลิะประเภท้ของอาหาร พิฤติกรรมอารมณ์ 2) Fat-responders genotype ค้อ ผู้ป่วยท้ี�มีการแปรผันของยีนท้ี�เกี�ยวข้อง
นิสัยการรับประท้านอาหาร แบบแผนการบริโภคอาหาร ปัจจัยกระต้้น กับเมตาบอลิิซูึมของไขมัน ซูึ�งใช่้การตรวจความผันแปรของยีนเดี�ยว
การรับประท้านอาหาร แนวโน้มการบริโภคอาหารท้ี�ดีต่อส้ขภาพิ ในลิักษณะท้ี�เรียกว่าสนิปส์ (Single-Nucleotide Polymorphisms;
แลิะสัดส่วนพิลิังงานจากการบริโภคอาหารแปรรูปรูปสูง เป็นต้น SNPs) แลิะมีการให้โภช่นาการเฉพิาะบ้คคลิตามลิักษณะการตอบสนอง
5. ข้้อมููลระดัับเมูติาจีีโนมูิกส์์ (Metagenomics data) เช่่น ข้อมูลิ ของสารอาหารหลิักในกลิ้่มผู้ป่วยท้ั�งหมด 145 ราย เป็นระยะเวลิา 12
พิันธุ้กรรมของจ้ลิินท้รีย์ในลิำาไส้ ความหลิากหลิายแลิะสัดส่วนของ สัปดาห์ พิบว่าการให้โภช่นาการบำาบัดแบบอาหารแบบเฉพิาะบ้คคลิท้ี�
จ้ลิินท้รีย์ ประเภท้จ้ลิินท้รีย์ท้ี�เป็นประโยช่น์แลิะจ้ลิินท้รีย์ท้ี�อาจก่อให้เกิด สอดคลิ้องกับประเภท้ของจีโนไท้ป์ สามารถช่่วยลิดนำ�าหนักได้เฉลิี�ย 5.3
โรค ไปจนถึงสารเมตาบอไลิต์ของจ้ลิินท้รีย์ในกลิ้่มท้ี�อาจจะมีประโยช่น์ กิโลิกรัม ในขณะท้ี�การให้โภช่นาการบำาบัดในลิักษณะท้ี�ไม่สอดคลิ้อง
ต่อร่างกาย เช่่น กรดไขมันสายสั�น (Short-chained Fatty Acids; SCFS) กับประเภท้ของจีโนไท้ป์ สามารถช่่วยลิดนำ�าหนักได้เฉลิี�ย 4.8 กิโลิกรัม
สารประกอบอินโดลิ (Indole-3-propionic acid) สารเมตาบอไลิท้์จาก แต่เม้�อพิิจารณาท้างสถิติกลิับพิบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำาคัญ
พิอลิิฟีีนอลิ (Polyphenol-derived metabolites) แลิะสารเมตาบอไลิต์ ถึงการสอดคลิ้องของจีโนไท้ป์กับลิักษณะอาหารท้ี�ใช่้เพิ้�อการลิดนำ�าหนัก
ในกลิ้่มท้ี�อาจส่งผลิเสียต่อส้ขภาพิ เช่่น สารไท้รเมธุิลิเอมีน อย่างไรก็ตาม ข้อจำากัดของการศึกษาอาจเกิดจากการใช่้ข้อมูลิลิักษณะ
(Trimethylamine; TMA) สารพิีครีซูอลิ (p-Cresol) สารไฮโดรเจนซูัลิไฟีต์ บ้คคลิท้ี�ไม่ได้ครอบคลิ้มลิักษณะเฉพิาะด้านอ้�นๆ เช่่น เมตาโบโลิมิกส์

(Hydrogen sulfide) แลิะสารเมตาบอไลิท้์จากกรดนำ�าดี (Secondary เมตาจีโนมิกส์ แลิะข้อมูลิพิ้�นฐานของจ้ลิินท้รีย์ในลิำาไส้ เป็นต้น จึงเป็น
bile acids) เป็นต้น ข้อจำากัดของการศึกษาท้ี�สามารถใช่้เป็นโอกาสใหม่สำาหรับการวางแผน
พิัฒนาการศึกษาโภช่นาการเฉพิาะบ้คคลิในอนาคต
การประยุุกต์์ใช้้โภช้นาการเฉพาะบุุคคล โรคอ้วนแลิะการสะสมไขมันมากเกินไปถ้อเป็นสภาวะท้ี�มี
การวางแผนโภช่นาการอาหารเพิ้�อการควบค้มนำ�าหนักตัวในลิักษณะของ ความซูับซู้อน ไม่ว่าจะเป็นการได้รับพิลิังงานเกินความต้องการ ความไม่
การออกแบบโภช่นาการรายบ้คคลิสามารใช่้หลิักการของการจำากัด สมด้ลิของฮอร์โมน การขาดกิจกรรมท้างกาย การมีจ้ลิินท้รีย์ในลิำาไส้ท้ี�
พิลิังงาน (Caloric restriction) ควบคู่ไปกับการใช่้ศาสตร์ความรู้ด้าน ไม่สมด้ลิ รวมถึงปัจจัยท้างพิันธุ้กรรม ซูึ�งโรคอ้วนส่งผลิต่อส้ขภาพิอย่าง
จีโนมิกส์ ข้อมูลิช่ีวเคมีแลิะโอมิกส์ ข้อมูลิองค์ประกอบร่างกาย แลิะ ร้นแรง โดยเฉพิาะการเพิิ�มความเสี�ยงของโรคเมตาบอลิิก ซูึ�งแนวท้าง
ข้อมูลิเมตาจีโนมิกส์ ซูึ�งปัจจ้บันมีตัวเลิ้อกอาหารเพิ้�อส้ขภาพิหลิากหลิาย การลิดนำ�าหนักในอดีตจะม้่งเน้นไปท้ี�การจำากัดพิลิังงาน แต่ไม่คำานึงถึง
รูปแบบ เช่่น อาหารเมูดัิเติอร์เรเนียน (Mediterranean diet) ความแตกต่างเฉพิาะบ้คคลิ เช่่น การเผาผลิาญอาหาร ความต้องการ
ท้ี�เป็นรูปแบบอาหารเพิ้�อส้ขภาพิท้ี�ดีในระยะยาวซูึ�งเน้นการรับประท้าน สารอาหาร แลิะพิฤติกรรมการบริโภค ท้ั�งนี� โภช่นาการเฉพิาะบ้คคลิ
อาหารจากพิ้ช่เป็นหลิัก (Plant-based diet) ธุัญพิ้ช่ไม่ขัดสี ผักผลิไม้ จึงถ้อเป็นท้างเลิ้อกท้ี�มีประสิท้ธุิภาพิมากกว่า ซูึ�งจะมีการออกแบบอาหาร
ถั�วเปลิ้อกแข็ง ปลิาแลิะอาหารท้ะเลิ นำ�ามันมะกอกในรูปแบบ ตามข้อมูลิเฉพิาะของแต่ลิะบ้คคลิ ท้ั�งข้อมูลิท้างพิันธุ้กรรม สารช่ีวเคมี
Extra-virgin olive oil รวมถึงจำากัดการบริโภคเน้�อแดง นำ�าตาลิ แลิะ จ้ลิินท้รีย์ในลิำาไส้ องค์ประกอบร่างกาย แลิะพิฤติกรรมการบริโภค
อาหารแปรรูป ซูึ�งการรับประท้านอาหารดังกลิ่าวเป็นการจำากัดพิลิังงาน โดยข้อมูลิการศึกษาวิจัยเบ้�องต้นแสดงให้เห็นว่าโภช่นาการเฉพิาะบ้คคลิ
สามารถช่่วยให้นำ�าหนักตัวลิดลิง มีการเปลิี�ยนแปลิงของผลิเลิ้อด สามารถช่่วยฟี้�นฟีูส้ขภาพิเมตาบอลิิกได้ดีกว่าแนวท้างท้ั�วไป แลิะช่่วย
ท้างช่ีวเคมี ลิดระดับคอเลิสเตอรอลิช่นิด LDL ลิดสารอักเสบในร่างกาย ลิดนำ�าหนักตัวได้ดีเช่่นเดียวกัน
เปลิี�ยนสัดส่วนค้ณภาพิจ้ลิินท้รีย์ช่นิดท้ี�ดีแลิะเพิิ�มความหลิากหลิาย

ของจ้ลิินท้รีย์ในลิำาไส้ นอกจากนี� ยังส่งผลิต่อการเปลิี�ยนแปลิง
More Information Service Info C005
50 FOOD FOCUS THAILAND SEP 2025

26/8/2568 BE 07:23
48-53_Special Focus_����������_������.indd 50
48-53_Special Focus_����������_������.indd 50 26/8/2568 BE 07:23