Page 44 - FoodFocusThailand No.233 August 2025
P. 44

STRONG QC & QA


              ถั่่�วเหลืือง 7) นมแลืะผลืิตภั่ณฑ์์จากนม 8) ถั่่�วที่่�ม่เปลืือกแข็็งแลืะ  1.1 การตรวจีโปรต่นตกคุ้าง ม่หลื่กการั คือ การัใช่้สารัเคม่
              ผลืิตภั่ณฑ์์จากถั่่�วที่่�ม่เปลืือกแข็็ง 9) หอย หมึก แลืะผลืิตภั่ณฑ์์หอย  ที่่�จะเปลื่�ยนส่เมื�อส่มผ่สก่บโปรัต่น ซัึ�งวิธั่น่�จะช่่วยบ่งช่่�ได้้ว่าพ้ื�นผิว
              แลืะหมึก 10) ซั่ลืไฟต์                               หรัืออุปกรัณ์ย่งม่โปรัต่นที่่�ตกค้างอยู่หรัือไม่ แต่ไม่สามารัถั่รัะบุได้้

                 ในข็ณะที่่�ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้้ปรั่บปรัุงข็้อกำาหนด้เก่�ยวก่บ  ว่าเป็นโปรัต่นก่อภัูมิแพ้้ จึงเหมาะสำาหรั่บการัตรัวจสอบหลื่งจาก
              สารัก่อภัูมิแพ้้ โด้ยเพ้ิ�ม “งา” เข็้ามาเป็นหนึ�งในสารัก่อภัูมิแพ้้ที่่�ต้อง  การัที่ำาความสะอาด้ มากกว่าการัใช่้เพ้ื�อยืนย่นการัตกค้างข็อง
              รัะบุบนฉลืาก แลืะถั่อด้ “มะพ้รั้าว” ออกจากรัายการัด้่งกลื่าว สำาหรั่บ  สารัก่อภัูมิแพ้้
              ประเทศญี่่�ป่�นได้้ปรั่บเปลื่�ยนเช่่นก่น โด้ยในปี พ้.ศ. 2566 ได้้เพ้ิ�ม   1.2 ชิ่ดทดสอบแบบ Lateral Flow Assay (LFA) เป็นเที่คนิค

              “วอลืน่ที่” เข็้าสู่รัายการัสารัก่อภัูมิแพ้้ที่่�ต้องแสด้งฉลืาก แลืะในปี   การัตรัวจโปรัต่นก่อภัูมิแพ้้โด้ยใช่้หลื่กการัจ่บก่นรัะหว่างแอนติบอด้่
              พ้.ศ. 2567 ได้้ย้าย “แมคคาเด้เม่ย” ไปอยู่ในกลืุ่มที่่�แนะนำาให้แสด้ง  แลืะโปรัต่นก่อภัูมิแพ้้ ซัึ�งให้ผลืการัที่ด้สอบที่่�รัวด้เรั็วภัายใน 30 นาที่่
              บนฉลืาก ที่่�งน่�ในปี พ้.ศ.2568 กำาลื่งม่การัพ้ิจารัณาย้ายเม็ด้  โด้ยไม่จำาเป็นต้องใช่้เครัื�องมือหรัือผู้เช่่�ยวช่าญ โด้ยชุ่ด้ที่ด้สอบน่�
              มะม่วงหิมพ้านต์จากกลืุ่มที่่�แนะนำาให้แสด้งบนฉลืากเข็้าสู่รัายการั  สามารัถั่ใช่้ได้้ก่บผลืิตภั่ณฑ์์ อุปกรัณ์ หรัือพ้ื�นผิว เพ้ื�อปรัะเมิน
              ก่อภัูมิแพ้้ที่่�ต้องแสด้งฉลืาก แลืะเพ้ิ�มถั่่�วพ้ิสตาช่ิโอในกลืุ่มที่่�แนะนำา  การัควบคุมสารัก่อภัูมิแพ้้ในสายการัผลืิต อย่างไรัก็ตาม เที่คนิคน่�
              ให้แสด้งบนฉลืาก ในข็ณะเด้่ยวก่นประเทศจี่นได้้ออกปรัะกาศ  ย่งคงม่ข็้อจำาก่ด้อยู่ เนื�องจากม่ความไวในการัตรัวจสอบอยู่ที่่�

              มาตรัฐานใหม่เมื�อเด้ือนม่นาคม พ้.ศ. 2568 ที่่�ผ่านมา โด้ยบ่งค่บให้  ปรัะมาณ 0.5-10 ppm อ่กที่่�งย่งสามารัถั่ตรัวจสารัก่อภัูมิแพ้้ได้้
              รัะบุสารัก่อภัูมิแพ้้ 8 ช่นิด้บนฉลืากผลืิตภั่ณฑ์์ ได้้แก่ ธั่ญพ้ืช่ที่่�ม่            เพ้่ยงครั่�งลืะหนึ�งช่นิด้ ด้่งน่�น ผลืิตภั่ณฑ์์ที่่�ม่สารัก่อภัูมิแพ้้หลืายช่นิด้
              กลืูเตน ส่ตว์นำ�าที่่�ม่เปลืือกแข็็ง ไข็่ ปลืา ถั่่�วลืิสง ถั่่�วเหลืือง นม แลืะ  ควรัตรัวจสอบสารัก่อภัูมิแพ้้ที่่�ม่ความเส่�ยงสูงสุด้ก่อน ที่่�งน่�
              ถั่่�วที่่�ม่เปลืือกแข็็ง โด้ยมาตรัฐานน่�จะม่ผลืบ่งค่บใช่้เต็มรัูปแบบ            ในปัจจุบ่นได้้ม่การัพ้่ฒนาเครัื�องมือเพ้ื�อแปลืผลืจากชุ่ด้ที่ด้สอบ
              ในปี พ้.ศ. 2570                                      LFA เป็นผลืกึ�งปรัิมาณ หรัือเช่ิงปรัิมาณ ซัึ�งเป็นอ่กหนึ�งที่างเลืือก

                                                                   ในการัตรัวจติด้ตามสารัก่อภัูมิแพ้้ในสายการัผลืิต
              เทคนิิคการตรวจสอบสารก่อภููมิิแพ้้ในิอุตสาหกรรมิอาหาร    1.3 เทคุนิคุ PCR (Polymerase Chain Reaction) เที่คนิคน่�
              สำาหรั่บโรังงานอุตสาหกรัรัมอาหารั โด้ยเฉพ้าะโรังงานที่่�ม่สายการัผลืิต  จะใช่้ในการัตรัวจสารัพ้่นธัุกรัรัม (DNA) ข็องว่ตถัุ่ด้ิบที่่�เป็นสารัก่อ
              อาหารัหลืากหลืายช่นิด้ การัเผช่ิญก่บความเส่�ยงข็องการัปนเป้�อน  ภัูมิแพ้้ ซัึ�งเที่คนิคน่�ม่ความจำาเพ้าะสูง แลืะสามารัถั่แยกว่ตถัุ่ด้ิบที่่�
              ข็้ามข็องสารัก่อภัูมิแพ้้ในสายการัผลืิตจึงเป็นสิ�งที่่�มิอาจหลื่กเลื่�ยง  ม่ช่นิด้ข็องโปรัต่นก่อภัูมิแพ้้ที่่�ใกลื้เค่ยงก่นได้้แม่นยำา เช่่น หอย กุ้ง
              ได้้ ด้่งน่�น การัตรัวจสอบการัตกค้างข็องสารัก่อภัูมิแพ้้ซัึ�งเป็นสารั    แลืะหมึก โด้ยวิธั่น่�นิยมใช่้ยืนย่นผลืจาก ELISA แลืะสามารัถั่ตรัวจ

              ช่่วโมเลืกุลืกลืุ่มโปรัต่น จึงเป็นเครัื�องมือสำาค่ญในการัควบคุม  สารัก่อภัูมิแพ้้หลืายช่นิด้พ้รั้อมก่นได้้ในต่วอย่างเด้่ยว รัวมที่่�ง
              คุณภัาพ้ โด้ยเที่คนิคที่่�ใช่้สามารัถั่จำาแนกได้้เป็น 2 กลืุ่มหลื่ก            สามารัถั่ตรัวจสารัก่อภัูมิแพ้้ที่่�ไม่สามารัถั่ตรัวจสอบได้้ด้้วยเที่คนิค
              ได้้แก่ การัตรัวจสอบเช่ิงคุณภัาพ้ แลืะการัตรัวจสอบเช่ิงปรัิมาณ  ELISA เช่่น เซัเลือรั่ อย่างไรัก็ตาม เที่คนิคน่�ไม่เหมาะก่บอาหารัที่่�
                 1. การตรวจีสอบเชิิงคุ่ณภาพ เที่คนิคกลืุ่มน่�จะมุ่งเน้นไปที่่�  ไม่ม่ด้่เอ็นเอ หรัือผ่านกรัะบวนการัแปรัรัูปที่่�ที่ำาลืายสารัพ้่นธัุกรัรัม
              การัตรัวจว่า ‘มีี’ หรืือ ‘ไมี่มีี’ สารัก่อภัูมิแพ้้ในต่วอย่าง โด้ยไม่รัะบุ  เช่่น นม ไข็่ นำ�าม่น แลืะอาหารัที่่�ผ่านความรั้อนสูง นอกจากน่�

              ปรัิมาณอย่างแน่ช่่ด้ เหมาะสำาหรั่บการัค่ด้กรัองหรัือการัตรัวจ  เที่คนิคน่�ย่งจำาเป็นต้องใช่้เครัื�องมือเฉพ้าะแลืะบุคลืากรัที่่�ม่
              ติด้ตามต่วอย่าง ได้้แก่                              ความช่ำานาญ
                                                                      2. การตรวจีสอบเชิิงปริมาณ การัตรัวจสอบปรัะเภัที่น่�จะ
                                                                   มุ่งเน้นไปที่่�การัว่ด้ปรัิมาณสารัก่อภัูมิแพ้้ในอาหารัอย่างแม่นยำา
                                                                   ซัึ�งเป็นการัว่ด้ที่่�ใช่้ในงานควบคุมคุณภัาพ้แลืะการัรั่บรัอง
                                                                   ความปลือด้ภั่ยเพ้ื�อแสด้งบนฉลืากผลืิตภั่ณฑ์์

                                                                      2.1 เทคุนิคุ Enzyme-Linked Immunosorbent Assay
                                                                   (ELISA) เป็นเที่คนิคมาตรัฐานที่่�นิยมใช่้มากที่่�สุด้ โด้ยตรัวจ
                                                                   สารัก่อภัูมิแพ้้ได้้ครั่�งลืะหนึ�งช่นิด้ด้้วยความไวสูง ซัึ�งสามารัถั่ใช่้
                                                                   ตรัวจว่ด้ได้้ที่่�งอาหารัแลืะพ้ื�นผิว โด้ยเที่คนิค ELISA ที่่�ม่กใช่้ใน
                                                                   การัตรัวจสอบสารัก่อภัูมิแพ้้ คือ เที่คนิค Sandwich ELISA ซัึ�ง



            44   FOOD FOCUS THAILAND  AUG  2025


                                                                                                                     24/7/2568 BE   14:17
         43-47_Strong QC&QA_Ai �����.indd   44                                                                       24/7/2568 BE   14:17
         43-47_Strong QC&QA_Ai �����.indd   44
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49