Page 78 - FoodFocusThailand No.234 September 2025

STRONG QC & QA

ต่่อมาเป็็นความแต่กต่่างระหว่างมนุษย์์กับมนุษย์์ และอาจจะมีค่า MF ใชื่้จะเป็็นการคำานวณ์ค่า Hazard Quotient (HQ) ซึ่ึ�งเป็็นการเป็รีย์บเที่ีย์บ
(Modifying Factor) เป็็น Factor ที่ี�แสดงถึึงความสมบูรณ์์และ ป็ริมาณ์ที่ี�ได้รับสัมผัสกับ RfD หร่อ ADI ดังสมการที่่� 3
ความน่าเชื่่�อถึ่อของข้อมูลที่ี�นำามาใชื่้ เชื่่น ความเหมาะสมของ
การออกแบบการที่ดลอง จำานวนสัต่ว์ที่ดลองที่ี�ใชื่้ ราย์ละเอีย์ดของ HQ = CDI ...........สมการที่่� 3
ADI
การที่ดลอง เชื่่น การต่รวจที่างพย์าธิิวิที่ย์า (Pathology) ที่ี�สามารถึ
ที่ำาได้ละเอีย์ดและถึูกต่้องเพีย์งใด ซึ่ึ�งข้อมูลเหล่านี�จะเป็็นการแสดง โดย์
ความน่าเชื่่�อถึ่อของผลการที่ดลอง โดย์ค่า MF นั�นจะมีค่าอย์ู่ระหว่าง - ค่า Consumption Daily Intake (CDI) ค่อ การได้รับสัมผัส
1 ถึึง 10 โดย์ป็กต่ิค่า Default Value ของ MF มีค่าเที่่ากับ 1 แต่่อาจจะ สารเคมีจากการบริโภคอาหาร
มีค่าอ่�นได้ เชื่่น 2, 5 หร่อ 10 ซึ่ึ�งขึ�นอย์ู่กับคุณ์ภาพของข้อมูลและ - ค่า Acceptable Daily Intake (ADI) ค่อ ค่าที่ี�สามารถึบริโภค
การต่ัดสินใจของผู้เชื่ี�ย์วชื่าญบนพ่�นฐานของข้อมูลที่ี�มีอย์ู่ นอกจากนี� ได้ต่ลอดชื่่วงอาย์ุขัย์โดย์ไม่เกิดอันต่ราย์ต่่อสุขภาพ
ค่า UF อาจเพิ�มขึ�นจากการใชื่้ข้อมูลการที่ดสอบพิษแบบกึ�งเร่�อรัง ผู้จัดการความเสี�ย์ง (Risk Manager) สามารถึใชื่้ค่า HQ ชื่่วย์ใน

หร่อใชื่้ค่า LOAEL แที่นค่า NOAEL ดังแสดงในตารางที่่� 1 การต่ัดสินใจได้ กล่าวค่อถึ้า HQ มีค่าน้อย์กว่าหร่อเที่่ากับ 1

ตารางที่่� 1 การพิจารณ์าค่า Uncertainty Factor
UF
Type of Study MF
NOAEL LOAEL
Chronic toxicity testing 10 X 10 10 X 10 X 10 1-10
ต่ามการพิจารณ์าของผู้เชื่ี�ย์วชื่าญ

Sub-chronic toxicity testing 10 X 10 X 10 10 X 10 X 10 X 10 1-10
ต่ามการพิจารณ์าของผู้เชื่ี�ย์วชื่าญ

3) Exposure Assessment เป็็นการป็ระเมินการได้รับสารเคมี หมาย์ความว่า การได้รับสัมผัสสารเคมีชื่นิดนั�นย์ังไม่รุนแรงจนอาจ
ในขั�นต่อนนี�ถึ่อว่ามีความสำาคัญอย์่างมากต่่อการป็ระเมินความเสี�ย์ง ก่อให้เกิดอันต่ราย์ต่่อสุขภาพของป็ระชื่าชื่น แต่่หากค่า HQ มีค่า
เน่�องจากความเป็็นพิษของสารเคมีจะไม่เกิดขึ�นหากไม่ได้รับสารนั�น มากกว่า 1 หมาย์ความว่า การได้รับสัมผัสสารเคมีชื่นิดนั�นอาจจะ
เข้าสู่ร่างกาย์ และความรุนแรงของความเป็็นพิษขึ�นอย์ู่กับป็ริมาณ์ของ เป็็นอันต่ราย์ต่่อสุขภาพได้ จึงจำาเป็็นต่้องมีการควบคุมกระบวนการผลิต่
สารที่ี�ได้รับเข้าสู่ร่างกาย์ ดังนั�น หากการป็ระเมินป็ริมาณ์การได้รับสาร หร่อป็รับใชื่้สารชื่นิดอ่�นที่ี�มีความป็ลอดภัย์กว่าเข้ามาที่ดแที่น
มีความผิดพลาดจากความเป็็นจริง จะส่งผลให้การคำานวณ์ความเสี�ย์ง สำาหรับวัต่ถึุเจ่อป็นอาหาร นอกจากจะมีการควบคุมและดูแล
มีความคลาดเคล่�อนสูง โดย์ขั�นต่อนนี�จำาเป็็นต่้องใชื่้ 3 ข้อมูลที่ี�สำาคัญ กระบวนการผลิต่แล้ว อาจดำาเนินการพิจารณ์าให้มีการป็รับค่า
ได้แก่ 1) ข้อมูลป็ริมาณ์การบริโภคอาหาร 2) ข้อมูลความเข้มข้นของ ป็ริมาณ์สูงสุด (Maximum Limit; ML) ของวัต่ถึุเจ่อป็นอาหารที่ี�
สารเคมีที่ี�จะใชื่้ป็ระเมินความเสี�ย์ง และ 3) ข้อมูลนำ�าหนักต่ัวของผู้บริโภค อนุญาต่ให้ใชื่้ต่ามความเหมาะสมต่่อไป็
ต่ามกลุ่มอาย์ุต่่างๆ โดย์ค่าการได้รับสัมผัส (Consumption Daily การป็ระเมินความเสี�ย์งการป็นเป็้�อนผลิต่ภัณ์ฑ์์อาหารเป็็นเคร่�องม่อ
Intake or Chronic Daily Intake; CDI) สามารถึคำานวณ์ได้จากสมการ สำาคัญของระบบความป็ลอดภัย์อาหาร (Food Safety System)
ที่ี� 2 ซึ่ึ�งเป็็นหน่วย์เดีย์วกับ ADI หร่อ RfD ค่อ mg/kg Bw/day ซึ่ึ�งต่้องอาศััย์ความร่วมม่อระหว่างนักวิที่ย์าศัาสต่ร์ นักพิษวิที่ย์า

ความเข้มข้นของสาร (mg/g) [
[ ป็ริมาณ์อาหารที่ี�บริโภค (g/day) X นักโภชื่นาการ นักวิเคราะห์อาหาร และผู้กำาหนดนโย์บาย์ เพ่�อป็้องกัน
ผลกระที่บต่่อสุขภาพและสร้างความมั�นใจให้แก่ผู้บริโภค
CDI = ......สมการที่่� 2
(mg/kg BW/day) นำ�าหนักต่ัว (kg)

4) Risk Characterization เป็็นการเป็รีย์บเที่ีย์บสารเคมีจาก
การป็ระเมินการได้รับสัมผัส (Exposure Assessment) จากขั�นต่อนที่ี� 3 More Information Service Info C012
กับค่าอ้างอิงของการสัมผัสสารเคมีในระดับที่ี�ไม่เป็็นอันต่ราย์ซึ่ึ�งได้
มาจากขั�นต่อนที่ี� 2 (Hazard Characterization) เชื่่น ค่า ADI
โดย์สามารถึคำานวณ์ความเสี�ย์งได้จากหลากหลาย์สมการ แต่่ที่ี�นิย์ม

78 FOOD FOCUS THAILAND SEP 2025

26/8/2568 BE 09:23
76-81_Strong QC&QA_���������.indd 78 26/8/2568 BE 09:23
76-81_Strong QC&QA_���������.indd 78