Page 54 - FoodFocusThailand No.237 December 2025

SMART PRODUCTION

• การตรวจจับสิ่่�งปนเป้�อนและความปลอดภััยอาหาร เช้่น เซนเซอร์ตรวจจับก๊าซ และเซนเซอร์เรืองแสงแสดงให้เห็นถูึงศัักยีภัาพิ
- การใช้้เทคโนโลยีี AI และระบบคอมพิิวเตอร์ (Computer ที�โดดเด่น ด้วยีคุณสมบัติที�มีความไวสูง ตอบสนองรวดเร็ว และง่ายีต่อ
Vision) ในการตรวจสอบความผิิดปกติ ร่องรอยีการปนเป้�อน หรือ การนำาไปใช้้งานร่วมกับบรรจุภััณฑ์์อาหาร จึงถูือเป็นแนวทางที�มีความเป็น

สิ�งแปลกปลอมบนผิิวของเนื�อสัตว์ ไปได้สูงสำาหรับการพิัฒนาระบบบรรจุภััณฑ์์อัจฉริยีะในอนาคต
- การใช้้เครื�องมือและเซนเซอร์สำาหรับการตรวจหาเช้ื�อก่อโรคหรือ • การควบคุมอุณหภัูม่ในห่วงโซ่่ความเย็น (Smart Cold Chain
สารเคมีตกค้างแบบรวดเร็ว Logistics)
3. การควบคุมคุณภัาพหลังการแปรรูปและการขนสิ่่ง (Smart - การใช้้เซนเซอร์ IoT และ RFID (Radio Frequency Identification
Post-Processing & Logistics) Tag) ในการติดตามและบันทึกข้อมูลอุณหภัูมิและความช้ื�นของผิลิตภััณฑ์์
• บรรจุภััณฑ์์อัจฉร่ยะและการระบุความสิ่ดใหม่ (Intelligent ตลอดการขนส่ง โดยีติดตั�งเซนเซอร์วัดอุณหภัูมิที�ตำาแหน่งสำาคัญ่ของ
Packaging & Freshness Detection) ซากสัตว์และในห้องแช้่เยี็น เพิื�อส่งข้อมูลแบบเรียีลไทม์ไปยีังระบบควบคุม
ระบบบรรจุภััณฑ์์แบบดั�งเดิม ส่วนใหญ่่ไม่ได้ให้ข้อมูลใดๆ เกี�ยีวกับ และแจ้งเตือนทันทีเมื�อพิบความผิิดปกติ
คุณภัาพิของผิลิตภััณฑ์์แก่ผิู้บริโภัคและผิู้ผิลิตในทุกขั�นตอนของห่วงโซ่ใน 4. ระบบการจัดการข้อมูลและตรวจสิ่อบย้อนกลับ (Data
ระบบการผิลิต ดังนั�น เทคโนโลยีีสมัยีใหม่จึงได้รับการพิัฒนาเพิื�อลด Management and Traceability)
ความเสี�ยีงที�อาจเกิดขึ�น เช้่น โรคที�เกิดจากการบริโภัคอาหารที�ปนเป้�อน ระบบการจัดการข้อมูลและการตรวจสอบยี้อนกลับเป็นสิ�งจำาเป็น
นอกจากนี� ระบบตรวจสอบคุณภัาพิอาหารยีังมีบทบาทสำาคัญ่ในการลด สำาหรับอุตสาหกรรมการผิลิตเนื�อสัตว์ เนื�องจากเป็นกระบวนการที�ช้่วยีให้
การสูญ่เสียีของอาหารตลอดกระบวนการผิลิตและจัดจำาหน่ายี โดยีเฉพิาะ สามารถูติดตามและบันทึกเส้นทางการเคลื�อนที�ของผิลิตภััณฑ์์เนื�อสัตว์
อยี่างยีิ�ง บรรจุภััณฑ์์อัจฉร่ยะ (Intelligent Packaging) ได้ถููกนำามาใช้้ รวมถูึงส่วนประกอบที�ใช้้ในการผิลิตตลอดทั�งห่วงโซ่อุปทาน ซึ�งถูือเป็น
เพิื�อรวบรวมข้อมูลเกี�ยีวกับการจัดการและการเก็บรักษาอาหาร เพิื�อ เครื�องมือสำาคัญ่เมื�อเกิดการปนเป้�อนหรือปัญ่หาด้านสุขอนามัยี อีกทั�งยีัง
ปรับปรุงคุณภัาพิของผิลิตภััณฑ์์และตอบสนองความพิึงพิอใจของผิู้บริโภัค สามารถูระบุแหล่งที�มาของปัญ่หาได้อยี่างรวดเร็วเพิื�อเรียีกคืนผิลิตภััณฑ์์
ทั�งนี� เนื�อสัตว์เป็นหนึ�งในผิลิตภััณฑ์์อาหารที�เน่าเสียีง่ายีที�สุด และอาจ ที�วางจำาหน่ายีในท้องตลาดได้อยี่างมีประสิทธิิภัาพิ ทั�งนี� ระบบตรวจสอบ
เป็นแหล่งก่อให้เกิดโรคที�ส่งผิลกระทบต่อระบบทางเดินอาหารอยี่างรุนแรง ยี้อนกลับที�ดีจำาเป็นต้องอาศััยีการจัดเก็บและการบริหารจัดการข้อมูลอยี่าง
ดังนั�น จึงมีการนำาตัวบ่งช้ี�และระบบเซนเซอร์เข้ามาใช้้ในบรรจุภััณฑ์์ เป็นระบบในทุกขั�นตอน โดยีมีองค์ประกอบหลักที�สนับสนุนการทำางาน
อัจฉริยีะเพิื�อทำาหน้าที�แจ้งเตือนเมื�อเกิดการเน่าเสียีของเนื�อสัตว์ โดยี ร่วมกันอยี่างเป็นเอกภัาพิ ดังนี�

เทคโนโลยีีดังกล่าวอาศััยีเซนเซอร์ทางเคมีหรือเซนเซอร์ช้ีวภัาพิใน • การจัดการข้อมูลแบบรวมศููนย์ (Centralized Data Management)
การตรวจสอบคุณภัาพิและความปลอดภััยีของอาหารตั�งแต่ผิู้ผิลิตไปจนถูึง - การรวบรวมข้อมูลทั�งหมดจากฟาร์ม โรงฆ่่า และการขนส่งเข้าสู่ฐาน
ผิู้บริโภัค ซึ�งนำาไปสู่การออกแบบเซนเซอร์ประเภัทต่างๆ เช้่น เซนเซอร์ตรวจวัด ข้อมูลขนาดใหญ่่เพิื�อทำาการวิเคราะห์และประมวลผิลอยี่างเป็นระบบ
ความสด การปนเป้�อนของเช้ื�อจุลินทรียี์ การรั�วไหลของบรรจุภััณฑ์์ • เทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain Technology)
การตรวจจับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์หรือออกซิเจน การวัดค่า pH - การนำาบล็อกเช้นมาใช้้เพิื�อบันทึกข้อมูลคุณภัาพิและความปลอดภััยี
ตลอดจนการตรวจสอบความผิันผิวนของอุณหภัูมิ อีกทั�งยีังได้มีการนำา ตลอดห่วงโซ่อุปทาน และสามารถูตรวจสอบยี้อนกลับได้ ทำาให้มั�นใจว่า
ระบบควบคุมคุณภัาพิและความปลอดภััยีแบบเรียีลไทม์มาใช้้ ซึ�งมี ข้อมูลที�ได้มีความน่าเช้ื�อถูือ
ศัักยีภัาพิอยี่างมากในการพิัฒนาระบบเซนเซอร์รุ่นใหม่ที�สามารถูผิสาน • การว่เคราะห์เช่งคาดการณ์หร้อทำานายล่วงหน้า (Predictive
รวมเข้ากับบรรจุภััณฑ์์อาหารได้โดยีตรง ตัวอยี่างเช้่น ไบโอเซนเซอร์ Analytics)
(Biosensors) เซนเซอร์ก๊าซ (Gas Sensors) และเซนเซอร์เรืองแสง - การใช้้ปัญ่ญ่าประดิษฐ์ (AI / Machine Learning) ในการวิเคราะห์ข้อมูล
(Fluorescent Sensors) ซึ�งนับเป็นเทคโนโลยีีบรรจุภััณฑ์์อัจฉริยีะที� ขนาดใหญ่่เพิื�อทำานายีความเสี�ยีงที�อาจเกิดขึ�น เช้่น การเน่าเสียีของผิลิตภััณฑ์์
ลำ�าสมัยี มีความรวดเร็ว แม่นยีำา และเช้ื�อถูือได้ ช้่วยียีกระดับความปลอดภััยี ความผิิดปกติของคุณภัาพิ หรือการระบาดของโรคในระบบการผิลิต

ของอาหารและเพิิ�มความมั�นใจให้แก่ทั�งผิู้ผิลิตและผิู้บริโภัค การประยีุกต์ใช้้เทคโนโลยีีอัจฉริยีะในทุกขั�นตอนของอุตสาหกรรม
อยี่างไรก็ตาม การประยีุกต์ใช้้เทคโนโลยีีเหล่านี�ในระบบบรรจุภััณฑ์์ เนื�อสัตว์ ตั�งแต่การเลี�ยีงสัตว์ การแปรรูป การขนส่ง ตลอดจนการจัดการ

ยีังคงมีความซับซ้อนอยีู่มาก เนื�องจากไบโอเซนเซอร์มักประสบปัญ่หาใน ข้อมูลและการตรวจสอบยี้อนกลับผิ่านเทคโนโลยีีสมัยีใหม่ จะช้่วยียีกระดับ
การตรวจจับการปนเป้�อนในระดับตำ�าภัายีในบรรจุภััณฑ์์เนื�อสัตว์ นอกจากนี� คุณภัาพิ ความปลอดภััยี และความน่าเช้ื�อถูือของผิลิตภััณฑ์์ ซึ�งไม่เพิียีง
การใช้้เซนเซอร์เคมีหรือเซนเซอร์ก๊าซหลายีประเภัท ซึ�งเป็นอุปกรณ์ที�มี ช้่วยีลดความเสี�ยีงต่อผิู้บริโภัค แต่ยีังช้่วยีเพิิ�มประสิทธิิภัาพิในการผิลิตและ
ความละเอียีดและซับซ้อนสูง มักเหมาะสมกับการใช้้งานในห้องปฏิิบัติการ การจัดการห่วงโซ่อุปทาน ซึ�งถูือเป็นแนวทางสำาคัญ่ในการพิัฒนา
วิเคราะห์คุณภัาพิอาหารมากกว่าการประยีุกต์ใช้้ในเช้ิงพิาณิช้ยี์ เช้่น อุตสาหกรรมเนื�อสัตว์สู่ความยีั�งยีืนในอนาคต
ในห้างสรรพิสินค้าหรือจุดจำาหน่ายีสินค้า อยี่างไรก็ดี เซนเซอร์บางประเภัท

54 FOOD FOCUS THAILAND DEC 2025 More Information Service Info C009

25/11/2568 BE 08:08
52-57_Smart Production_������.indd 54
52-57_Smart Production_������.indd 54 25/11/2568 BE 08:08