Page 49 - FoodFocusThailand No.237 December 2025

STRONG QC & QA

ด้้วยคลื่่�นแสงในย่านใกลื่้อิินฟราเรด้ ซึ่่�งถื่อิเป็็นเทคนิคการวิเคราะห์์ท่� การป็ระเมีินอิุป็กรณ์ แลื่ะการป็ระเมีินป็ระเภทขอิงต้ัวอิย่าง เพ่�อิย่นยัน
มี่ศัักยภาพโด้ยไมี่จำำาเป็็นต้้อิงทำาลื่ายต้ัวอิย่าง สามีารถืวิเคราะห์์ผลื่ได้้ ความีสอิด้คลื่้อิงขอิงผลื่การทด้สอิบก่อินนำาไป็ใช้้ในระบบคุณภาพ
อิย่างรวด้เร็วแลื่ะสะด้วกต้่อิการใช้้งาน จำ่งมี่การนำามีาป็ระยุกต้์ใช้้ใน • คว�มท้้�ท้�ยด้�นคว�มถููกำต้องและคว�มน่�เช้่�อถู่อ: การทด้สอิบ
การต้รวจำวัด้อิงค์ป็ระกอิบทางเคมี่ขอิงผลื่ิต้ผลื่ทางการเกษต้รแลื่ะ ด้้วย RTMs ห์ากมี่การป็ฏิิบัต้ิท่�ไมี่ถืูกต้้อิง (Malpractices) ต้ามีกระบวนการ
ต้รวจำสอิบคุณภาพวัต้ถืุด้ิบอิาห์าร เป็็นต้้น ทด้สอิบ อิาจำก่อิให์้เกิด้ผลื่บวกลื่วงห์ร่อิผลื่ลื่บลื่วง (False Positives/
จำากงานวิจำัยขอิง Ozturk et al. (2023) ได้้พัฒนาวิธี่ Negatives) ได้้ จำ่งต้้อิงมี่การป็ระกันคุณภาพ โด้ยการต้รวจำสอิบสมีรรถืนะ
การต้รวจำสอิบคุณภาพผงอิาห์ารแบบไมี่ทำาลื่ายต้ัวอิย่าง (Non- ขอิงผู้ป็ฏิิบัต้ิงาน คุณภาพขอิงชุ้ด้ทด้สอิบ วิธี่การเก็บต้ัวอิย่าง ขั�นต้อิน
destructive) แลื่ะทำางานแบบเร่ยลื่ไทมี์ (Real-time) สำาห์รับใช้้ใน การทด้สอิบ รวมีถื่งการแป็ลื่ผลื่การทด้สอิบ เพ่�อิให์้มีั�นใจำว่าผลื่การทด้สอิบ
กระบวนการผลื่ิต้แบบต้่อิเน่�อิง โด้ยอิาศััยการผสานระห์ว่างเทคนิค มี่ความีถืูกต้้อิง แมี่นยำา แลื่ะน่าเช้่�อิถื่อิ
Near-Infrared Spectroscopy (NIR) ซึ่่�งใช้้ในการเก็บข้อิมีูลื่สเป็กต้รัมี เทคนิคการต้รวจำสอิบอิย่างรวด้เร็ว (Rapid Testing Methods; RTMs)

ทางเคมี่กายภาพขอิงผงอิาห์ารขณะเคลื่่�อินท่� ร่วมีกับแบบจำำาลื่อิง เป็็นนวัต้กรรมีท่�ช้่วยเพิ�มีป็ระสิทธีิภาพการทด้สอิบในกระบวนการผลื่ิต้แลื่ะ
Machine Learning ห์ลื่ายรูป็แบบ (เช้่น PLS-DA แลื่ะ SVM) เพ่�อิ การควบคุมีคุณภาพ โด้ยช้่วยลื่ด้ระยะเวลื่าในการทด้สอิบโด้ยไมี่กระทบต้่อิ
ทำาการจำำาแนกป็ระเภทผงอิาห์ารช้นิด้ต้่างๆ อิอิกจำากกัน ผลื่ลื่ัพธี์แสด้ง ความีถืูกต้้อิงแลื่ะแมี่นยำา ช้่วยเสริมีความีเข้มีแข็งขอิงระบบป็ระกันคุณภาพ
ให์้เห์็นว่าวิธี่การท่�พัฒนาข่�นสามีารถืจำำาแนกป็ระเภทอิาห์ารผงจำำานวน แลื่ะควบคุมีคุณภาพ รวมีถื่งลื่ด้ความีเส่�ยงต้่างๆ ท่�อิาจำเกิด้ข่�น เมี่�อิผสานกับ
25 ช้นิด้อิอิกจำากกันได้้อิย่างมี่ป็ระสิทธีิภาพสูง ด้้วยความีแมี่นยำา เทคโนโลื่ย่ Industry 4.0 เช้่น AI, IoT, Big Data แลื่ะ Automation ทั�งน่�
ร้อิยลื่ะ 91.68-99.52 แลื่ะรวด้เร็วถื่ง 0.017-0.068 m/s (ภาพท่� 3) RTMs สามีารถืรอิงรับการต้รวจำสอิบคุณภาพแบบเร่ยลื่ไทมี์ ต้ัด้สินใจำได้้
สำาห์รับ Raman Spectroscopy เป็็นเทคนิคท่�ใช้้ในการต้รวจำสอิบ อิัต้โนมีัต้ิ แลื่ะต้รวจำป็ลื่่อิยผลื่ิต้ภัณฑ์์ได้้อิย่างรวด้เร็ว ส่งผลื่ให์้อิุต้สาห์กรรมีไทย
โครงสร้างทางโมีเลื่กุลื่ขอิงสาร ซึ่่�งสามีารถืวิเคราะห์์ต้ัวอิย่างได้้ทั�ง ก้าวสู่ยุค Smart Factory ได้้อิย่างเต้็มีรูป็แบบ
ขอิงแข็ง ขอิงเห์ลื่ว แลื่ะแก๊ส โด้ยมี่วิธี่การวิเคราะห์์แลื่ะการเต้ร่ยมี
ต้ัวอิย่างท่�ไมี่ซึ่ับซึ่้อิน นอิกจำากน่� ยังสามีารถืวิเคราะห์์ผลื่ได้้อิย่าง
รวด้เร็วเมี่�อิเท่ยบกับเทคนิคอิ่�นๆ จำ่งถืูกนำามีาป็ระยุกต้์ใช้้ในด้้านต้่างๆ
เช้่น การวิเคราะห์์ทางกายภาพแลื่ะเคมี่ขอิงวัสดุ้ การวิเคราะห์์ทาง
นิต้ิวิทยาศัาสต้ร์ แลื่ะการวิเคราะห์์สารโด้ยไมี่ต้้อิงเป็ิด้ขวด้บรรจำุภัณฑ์์
เป็็นต้้น

จำากงานวิจำัยขอิง Vafakhah et al. (2023) ได้้มี่การป็ระยุกต้์ใช้้
เทคนิค Raman Spectroscopy ร่วมีกับ Chemometrics เพ่�อิพัฒนา
วิธี่การท่�รวด้เร็ว โด้ยไมี่ทำาลื่ายต้ัวอิย่างแลื่ะมี่ความีแมี่นยำาสำาห์รับ
การควบคุมีคุณภาพข้าวแลื่ะการต้รวจำจำับการป็ลื่อิมีป็นในอิาห์าร โด้ย
พบว่าเทคนิค Raman Spectroscopy สามีารถืวิเคราะห์์อิงค์ป็ระกอิบ
ทางโมีเลื่กุลื่ขอิงข้าวได้้อิย่างลื่ะเอิ่ยด้ ขณะท่� Chemometrics (โด้ย
เฉพาะแบบจำำาลื่อิงเช้ิงจำำาแนกป็ระเภท เช้่น Supervised Kohonen
Map - SKM แลื่ะ PLS-DA) ได้้ถืูกนำามีาใช้้ในการป็ระมีวลื่ผลื่ข้อิมีูลื่
สเป็กต้รัมีท่�ซึ่ับซึ่้อินเพ่�อิจำำาแนกคุณภาพข้าวสายพันธีุ์ต้่างๆ ห์ร่อิ
ต้รวจำห์าการป็ลื่อิมีป็นขอิงข้าวได้้อิย่างมี่ป็ระสิทธีิภาพแลื่ะมี่
ความีแมี่นยำาสูง โด้ยการใช้้ทั�งสอิงเทคนิคร่วมีกันน่�สามีารถืป็ระยุกต้์
ใช้้เป็็นเคร่�อิงมี่อิท่�มี่ศัักยภาพสูงสำาห์รับห์น่วยงานกำากับดู้แลื่แลื่ะ
อิุต้สาห์กรรมีเพ่�อิต้รวจำสอิบความีสมีบูรณ์ขอิงผลื่ิต้ภัณฑ์์แลื่ะป็้อิงกัน
การทุจำริต้ในห์่วงโซึ่่อิุป็ทานข้าวได้้อิย่างมี่ป็ระสิทธีิผลื่

ความท้้าท้ายและการตรวจสอบความใช้้ได้้ของวิธีี RTMs
• ข้้อกำำ�หนดด้�นกำ�รตรวจสอบคว�มใช้้ได้ข้องวิธีี: การเลื่่อิก
ใช้้วิธี่การทด้สอิบแบบ RTMs จำะต้้อิงมี่การต้รวจำสอิบความีถืูกต้้อิง
ขอิงวิธี่การ เพ่�อิให์้มีั�นใจำได้้ว่าวิธี่การด้ังกลื่่าวจำะให์้ผลื่การทด้สอิบ
เท่ยบเท่าห์ร่อิด้่กว่าวิธี่มีาต้รฐาน โด้ยจำะเน้นสอิงป็ระเด้็นห์ลื่ัก ได้้แก่
DEC 2025 FOOD FOCUS THAILAND 49

25/11/2568 BE 07:52
47-51_Strong QC&QA_CMU.indd 49 25/11/2568 BE 07:52
47-51_Strong QC&QA_CMU.indd 49