Page 39 - FoodFocusThailand No.184 July 2021

SMART PRODUCTION

อัันตรายแก่่ปอัด เน่�อังจาก่เก่ิดสารพิิษ สามารถใช้้ล้้างตะก่รันอัอัก่จาก่ เป็นอัันตรายต่อัผิิวหนังควรเก่็บให้ห่างจาก่สถานทำ้�ผิล้ิตอัาหาร แล้ะม้ป้ายเต่อัน
หม้อัต้มได้ ภัาช้นะทำ้�เก่็บสารทำำาความสะอัาดควรปิดสนิทำ ไม่รั�ว เพิ่�อัป้อังก่ันก่ารเก่ิดปฏิิก่ิริยา
2.2 ก่รดปานก่ล้าง (Mild acid cleaners) สามารถก่ำาจัดสนิม ข้อังสารก่่อันนำามาใช้้หร่อัเก่ิดปฏิิก่ิริยาระหว่างสาร นอัก่จาก่น้� ควรม้ก่ารติด
ได้เล้็ก่น้อัย บางช้นิดสามารถเข้้าส่่ผิิวหนังแล้ะตา ตัวอัย่างข้อังนำ�ายาทำำาความ- ระบบนำ�าฉี้ดพิ่น (Sprinkler system) ในบริเวณทำ้�เก่็บนำ�ายาทำำาความสะอัาด
สะอัาดในก่ล้่่มน้� ค่อั levulinic, hydroxyacetic, acetic แล้ะ gluconic acids อั้ก่ด้วย

3. น้ำำ��ย�ล้้�งทำำ�คว�มสะอ�ดประเภทำตััวทำำ�ล้ะล้�ย (Solvent พินัก่งานทำำาความสะอัาดควรสวมช้่ดก่ันนำ�า เพิ่�อัป้อังก่ันอัันตรายจาก่นำ�ายา-
cleaners) ม้ส่วนผิสมข้อังแอัล้ก่อัฮอัล้์อัย่่ จะสามารถก่ำาจัดคราบสก่ปรก่ ล้้างทำำาความสะอัาด หาก่ทำำางานอัย่่ในบริเวณทำ้�ม้สเปรย์ข้อังนำ�ายาอัย่่เหน่อัศ้รษะ
ก่ล้่่มปิโตรเล้้ยมได้ด้ ควรสวมใส่อั่ปก่รณ์ป้อังก่ัน เช้่น ถ่งม่อัยาว รอังเทำ้ายาว ช้่ดป้อังก่ันต้อังไม่ให้
4. น้ำำ��ย�ล้้�งประเภทำสบู่่�แล้ะส�รทำำ�คว�มสะอ�ดทำั�วไป (Soaps and หล้วมจนเก่ินไป ควรม้ก่ารสวมใส่แว่นตาก่ันสารเคม้ในทำ้�ทำ้�ม้รังส้แล้ะต้อังใช้้
detergents) ผิล้ิตภััณฑ์์ส่วนมาก่ทำำามาในร่ปแบบอัิมัล้ช้ัน ม้สารเคม้ทำ้�เป็นด่าง สารเคม้ช้นิดเข้้มข้้น หาก่พินัก่งานได้รับอั่บัติเหต่จาก่นำ�ายาต่างๆ ม้ข้้อัปฏิิบัติ
(Caustics) ผิสมอัย่่ ทำำาให้ม้ ค่า pH ประมาณ 8-9.5 ดังน้�
1. นำานำ�ามาล้้างบริเวณนั�นอัย่างรวดเร็ว ประมาณ 15-20 นาทำ้
สารที่่�ใช้้เติิมลงในนำ�ายาล้างที่ำาความสะอาด 2. ไม่ควรใช้้นำ�ายาทำ้�ม้ฤทำธิิ�ตรงข้้าม เช้่น หาก่นำ�ายาทำ้�เป็นก่รดหก่ ก่็ไม่ควรล้้าง
1. ส�รทำ่�ทำำ�ให้้เกิิดกิ�รยึดเกิ�ะ (Sequestrants or chelating agents/ ด้วยนำ�ายาทำ้�เป็นด่าง
sequestering agents) ซึ่่�งจะทำำางานตามช้นิดข้อังตัวทำำาล้ะล้ะล้าย เช้่น 3. หาก่นำ�ายาก่ระเด็นเข้้าตา ควรล้้างด้วยนำ�ายาล้้างตาทำ้�เป็นก่ล้าง แล้ะล้้าง
นำ�า สามารถรวมตัวก่ันก่ับ Ca แล้ะ Mg ได้ โดยจะไม่ถ่ก่ทำำาล้ายทำ้�อั่ณหภั่มิ ด้วยนำ�าสะอัาดมาก่ๆ จนหายแสบตา
ประมาณ 60 อังศาเซึ่ล้เซึ่้ยส แล้ะสามารถเก่็บไว้ได้นาน 4. ควรม้ก่ารตรวจสอับดวงตาหล้ังก่ารสัมผิัสก่ับสารเคม้เป็นระยะๆ
2. ส�รล้ดแรงตัึงผิิว (Surfactants) ช้่วยทำำาให้ก่ารก่ระจายข้อังนำ�ายา 5. เม่�อัม้ก่ารเผิาไหม้ข้อังสารเคม้ ต้อังม้ก่ารดับไฟอัย่างทำันทำ่วงทำ้ เช้่น
เป็นไปได้ด้ข้่�น สวมเส่�อัก่ันไฟให้แก่่ผิ่้ทำ้�ก่ำาล้ังจะถ่ก่ไฟไหม้ เป็นต้น
สารเคม้บางช้นิด เช้่น นำ�ายาล้้างทำำาความสะอัาด นำ�ายาฆ่่าแมล้ง ยาเบ่�อัหน่
การเลือกสารที่ำาความสะอาด อัาจม้ก่ารปนเป้�อันในเคร่�อังม่อัทำ้�ใช้้ในก่ารผิล้ิตอัาหาร แล้ะสัมผิัสก่ับอัาหาร
1. ชน้ำิดแล้ะปริม�ณของคร�บู่สกิปรกิ ช้นิดข้อังนำ�ายาทำำาความสะอัาด ในทำ้�ส่ด ดังนั�น ควรม้ก่ารป้อังก่ันก่ารปนเป้�อัน โดยก่ารให้ความร่้แก่่พินัก่งาน
ม้ตั�งแต่ข้จัดคราบเล้็ก่น้อัยไปจนถ่งมาก่ ดังนั�น ต้อังพิิจารณาจาก่วัตถ่ประสงค์ ทำำาความสะอัาด แล้ะล้้างนำ�ายาทำำาความสะอัาดอัอัก่จาก่เคร่�อังจัก่รให้ด้ก่่อันทำ้�
ในก่ารทำำาความสะอัาดม้ปริมาณข้อังคราบมาก่น้อัยเพิ้ยงใด แล้ะเป็นคราบ- จะม้ก่ารผิล้ิตต่อัไป
สก่ปรก่ช้นิดใด
2. อุณห้ภ่มิแล้ะคว�มเข้มข้น้ำ อั่ณหภั่มิทำำาให้เก่ิดก่ารช้ะล้้างแล้ะ
ประสิทำธิิภัาพิข้อังนำ�ายาทำำาความสะอัาดต่างก่ัน จ่งควรพิิจารณาปัจจัยน้�
ร่วมด้วย เช้่น นำ�ายาประเภัทำก่รดทำ้�ม้ความเข้้มข้้นส่งหาก่ใช้้ในอั่ณหภั่มิ
มาก่ก่ว่า 55 อังศาเซึ่ล้เซึ่้ยส จะทำำาความสะอัาดก่ล้่่มโปรต้นหร่อัสารทำ้�ข้จัด
อัอัก่ได้ยาก่ได้ด้ข้่�น
3. เวล้�ใน้ำกิ�รทำำ�คว�มสะอ�ด เวล้าในก่ารทำ้�ต้อังก่ารหย่ดสายงาน
ก่ารผิล้ิตเพิ่�อัทำำาความสะอัาด ต้อังพิิจารณาว่ามาก่น้อัยเพิ้ยงใด ตรวจสอับ
ด่ว่าสิ�งสก่ปรก่นั�นติดนานแล้้วหร่อัไม่ก่่อันเล้่อัก่ช้นิดข้อังนำ�ายาทำำาความสะอัาด
เพิ่�อัประหยัดเวล้า
4. อุปกิรณ์ใน้ำกิ�รน้ำำ�ม�ใช้ใน้ำกิ�รทำำ�คว�มสะอ�ด อั่ปก่รณ์ทำ้�ม้
ความดันส่ง ม้ก่ารช้่วยในก่ารผิสม ก่ารเข้ย่า หร่อัก่ารฉี้ดพิ่นด้วยความดันส่ง
(High pressure sprays) สามารถช้่วยในก่ารข้จัดเอัาสิ�งสก่ปรก่อัอัก่ได้
ง่ายข้่�นก่ารเล้่อัก่อั่ปก่รณ์ในก่ารนำามาใช้้ในก่ารทำำาความสะอัาดสายก่ารผิล้ิต เอกิส�รอ้�งอิง/References
จ่งเป็นปัจจัยทำ้�สำาคัญ Jeffrey, W. and Vincoli, C.S.P. Basic Guide to Industrial Hygiene. Van Nostrand
Reinhold, 1995.
Loken, J. K. The HACCP Food Safety Manual. New York: Wiley, 1995.
rd
การเก็บรักษานำ�ายาที่ำาความสะอาด Marriott, N.G. Principles of Food Sanitation. 3 ed. New York: Chapman and Hall,
1994.
nd
พินัก่งานทำ้�ด่แล้เร่�อังก่ารเก่็บรัก่ษานำ�ายาทำำาความสะอัาด ควรปิดฝานำ�ายา Troller, J. A. Sanitation in Food Processing. 2 ed. San Diego: Academic Press
Limited, 1993.
หล้ังใช้้งาน เก่็บนำ�ายาให้ห่างจาก่พิ่�นทำ้�ทำ้�ม้ก่ารเดินทำางผิ่านบ่อัยครั�ง โดยควร
เก่็บนำ�ายาในสถานทำ้�ทำ้�แห้ง ม้อั่ณหภั่มิปานก่ล้าง ไม่อัย่่ในทำ้�เย็นจัด นอัก่จาก่น้�
ควรม้ผิ่้ตรวจสอับก่ารใช้้แล้ะก่ารเก่็บนำ�ายาทำำาความสะอัาดเป็นประจำา ม้ก่าร- Service Info C005
ติดป้ายแล้ะบอัก่วิธิ้ก่ารใช้้ให้ถ่ก่ต้อัง โดยหาก่เป็นนำ�ายาทำ้�ม้สารพิิษเจ่อัปนแล้ะ More Information

JUL 2021 FOOD FOCUS THAILAND 39

23/6/2564 BE 14:26
37-41_Smart Production_Cleaning.indd 39
37-41_Smart Production_Cleaning.indd 39 23/6/2564 BE 14:26