Food Focus Thailand
JUNE 2013
78
5
สารเคมี
จากวั
สดุ
หรื
อภาชนะที่
สั
มผั
สอาหาร
สารเคมี
ที่
อาจแพร
จากวั
สดุ
หรื
อภาชนะ
ที่
ใช
สั
มผั
สอาหารซึ่
งอาจเป
นอั
นตรายต
อผู
บริ
โภค หรื
อสารที่
ทำให
ผลิ
ตภั
ณฑ
อาหารมี
รสชาติ
หรื
อกลิ่
นที่
เปลี่
ยนไป เช
น สารเคมี
ที่
อาจหลุ
ดลอดออกมาจากบรรจุ
ภั
ณฑ
เช
น กระป
อง ท
อ สายยาง
พลาสติ
ก ประเก็
น ขวดแก
ว เป
นต
น
ตั
วอย
างสารเคมี
ที่
อาจจะหลุ
ดลอดออกมาจากบรรจุ
ภั
ณฑ
ประเภทพลาสติ
ก คื
อ สารกลุ
ม
Phthalates ได
แก
Di-2ethylhexyl phthalate (DEHP), Diisonoyl phthalate (DINP) Diisodecyl
phthalate (DIDP), Bis-2-ethyexyl-adipate (DEHA), Diisononyl cyclocheaedicarboxylate
(DINCH) สารกลุ
มนี้
จะใช
เติ
มลงในกระบวนการผลิ
ตพลาสติ
กเพื่
อปรั
บปรุ
งคุ
ณภาพให
พลาสติ
ก
มี
ความอ
อนนุ
มมากขึ้
น ความเป
นพิ
ษของสารกลุ
มนี้
จะไม
เกิ
ดอาการพิ
ษอย
างเฉี
ยบพลั
น แต
ถ
าได
รั
บ
อย
างต
อเนื่
องจะแสดงอาการพิ
ษเรื
้
อรั
ง เป
นผลให
เกิ
ดอาการเลื
อดออกในปอด ตั
บโต เป
นพิ
ษ
ต
อเซลล
ในร
างกาย ทำให
เกิ
ดมะเร็
ง และก
อให
เกิ
ดการกลายพั
นธุ
การปนเป
อนทางชี
วภาพ
คื
อ การปนเป
อนของอาหารที่
เกิ
ดจากสิ่
งมี
ชี
วิ
ตอั
นก
อให
เกิ
ดโรคต
างๆ หรื
อเป
นอั
นตรายต
อสุ
ขภาพ ได
แก
จุ
ลิ
นทรี
ย
ไวรั
ส และปรสิ
ต สารปนเป
อนเหล
านี้
มาจากวั
ตถุ
ดิ
บโดยตรง หรื
อมาจากระหว
างขั้
นตอนต
างๆ
ของกระบวนการผลิ
ต ซึ่
งจากการปนเป
อนทางชี
วภาพนี้
ก
อให
เกิ
ดผลที่
ตามมา คื
อ
1
อาหารเน
าเสี
ย
เนื่
องจากอาหารสดจำพวกพื
ชและสั
ตว
เมื่
อเน
าเสี
ยจะมี
การเปลี่
ยนแปลงทาง
ชี
วภาพ จุ
ลิ
นทรี
ย
ที่
อยู
ในอาหารต
องการพลั
งงาน เริ่
มจากการใช
เอนไซม
ต
างๆ ที่
มี
อยู
ภายในเซลล
จะทำหน
าที่
ย
อยสารละลายอิ
นทรี
ย
ซึ่
งเป
นส
วนประกอบของอาหาร จากนั้
นจึ
งนำสารต
างๆ
ที่
ย
อยสลายแล
วไปใช
เพื่
อการเจริ
ญเติ
บโต และการขยายพั
นธุ
ต
อไป
2
ผู
บริ
โภคมี
อาการเจ็
บป
วย
แบคที
เรี
ยหลายชนิ
ดที่
เมื่
อปนเป
อนเข
าสู
อาหารแล
วทำให
เกิ
ด
การเจ็
บป
วยจั
ดเป
นแบคที
เรี
ยที่
ก
อให
เกิ
ดอาหารเป
นพิ
ษ ซึ่
งจะเริ่
มมี
อาการโดยทั่
วไป ได
แก
ปวดท
อง ท
องเดิ
น และหากรุ
นแรงขึ้
นอาจมี
อาการคลื่
นไส
อาเจี
ยน ปวดท
อง หรื
อมี
ไข
ร
วมด
วย
ระยะเวลาที่
เกิ
ดอาการป
วยหลั
งจากได
รั
บเชื้
อก็
จะต
างกั
น
ไปขึ้
นอยู
กั
บภู
มิ
คุ
มกั
นในร
างกาย นอกจากนี้
มี
เชื้
อ
บางชนิ
ดที่
อาจทำให
ผู
บริ
โภคเสี
ยชี
วิ
ตได
เช
น
Clostridium
botulinum
และ
Listeria monocytogenes
ดั
งนั้
น
หากพบผู
ป
วยที่
มี
อาการดั
งกล
าวข
างต
นควรรี
บนำส
ง
แพทย
อย
างทั
นท
วงที
การแก
ไขป
ญหา สารปนเป
อน”
ในกระบวนการผลิ
ตอาหารนั้
นต
องมี
ความใส
ใจทุ
กขั้
นตอน
อย
างละเอี
ยด เริ่
มตั้
งแต
การเลื
อกและคั
ดสรรวั
ตถุ
ดิ
บ
การบรรจุ
หี
บห
อ การขนส
ง และที่
สำคั
ญคื
ออุ
ปกรณ
หรื
อเครื่
องจั
กรที่
ใช
ในการผลิ
ต หากอุ
ปกรณ
ที่
ใช
ไม
ได
มาตรฐานและไม
มี
ความปลอดภั
ยเพี
ยงเล็
กน
อย
ก็
ย
อมส
งผลกระทบถึ
งความปลอดภั
ยของผู
บริ
โภค
โดยเฉพาะภั
ยจากสารปนเป
อนที่
มองไม
เห็
น ซึ่
งถ
าสะสม
ในร
างกายนานๆ เข
าแล
วมี
ความเสี่
ยงสู
งถึ
งขั้
นทำให
เป
นโรคร
ายแรงได
ท
อกลุ
มงานอาหาร
จั
ดว
าเป
นอุ
ปกรณ
ที่
มี
ความ-
สำคั
ญอย
างมากในกระบวนการผลิ
ตและมี
การใช
อย
างแพร
หลายในโรงงานอาหารทั่
วไป เนื่
องจากท
อมั
ก
จะมี
การสั
มผั
สกั
บอาหารโดยตรง ดั
งนั้
น ท
อที่
ใช
ควรเป
น
ท
อสำหรั
บงานอาหารโดยเฉพาะ และผลิ
ตจากวั
ตถุ
ดิ
บ
ที่
ไม
เป
นอั
นตราย ไม
มี
ความเสี่
ยงที่
จะก
อให
เกิ
ดสาร-
ปนเป
อน อี
กทั้
งควรได
รั
บมาตรฐานการผลิ
ตและมี
ใบรั
บรอง
ความปลอดภั
ยจากองค
กรที่
เกี่
ยวข
องเป
นที่
ยอมรั
บ อาทิ
เช
น
หน
วยงานด
านอาหารและสุ
ขอนามั
ย องค
การอาหาร-
และยา หรื
อกระทรวงสาธารณสุ
ข เป
นต
น นอกจากนี้
ท
อกลุ
มงานอาหารยั
งสามารถใช
ในงานเคมี
ภั
ณฑ
ความงาม และยาได
ด
วยเช
นกั
น อย
างไรก็
ตามยั
งพบว
า
มี
โรงงานอาหารอี
กเป
นจำนวนมากที่
ยั
งใช
ท
อผิ
ดประเภท
และอุ
ปกรณ
ต
างๆ ที่
ใช
ในการผลิ
ตอาหารไม
ได
มาตรฐาน
ไม
มี
การรั
บรองมาตรฐานด
านความปลอดภั
ย และ
มี
ความเสี่
ยงที่
จะเกิ
ดสารปนเป
อน ซึ่
งหากมี
การตรวจสอบ
ก็
อาจทำให
ต
องเปลี่
ยนอุ
ปกรณ
การผลิ
ตทั้
งหมด
ซึ่
งนอกจากทำให
เสี
ยเวลาแล
วยั
งทำให
เสี
ยค
าใช
จ
าย
สู
งขึ้
นด
วย
ดั
งนั้
น การเลื
อกใช
เครื่
องจั
กรและอุ
ปกรณ
สำหรั
บ
ผลิ
ตภั
ณฑ
อาหาร โดยเฉพาะท
อสำหรั
บงานอาหาร
ที่
มี
คุ
ณภาพและได
รั
บการรั
บรองมาตรฐานด
านความ-
ปลอดภั
ยตั้
งแต
แรก นอกจากจะช
วยประหยั
ดเวลาและ
ค
าใช
จ
ายแล
ว ยั
งช
วยสร
างความมั่
นใจให
ทั้
งผู
ประกอบการ
และผู
บริ
โภคให
เกิ
ดความสบายใจในความปลอดภั
ยของ
ผลิ
ตภั
ณฑ
ได
เป
นอย
างดี
“สารปนเป
อน”...
มั
จจุ
ราชเงี
ยบที่
คุ
ณไม
มี
วั
น...
รู
ตั
ว!!!
“