Food FocusThailand
DECEMBER 2015
53
sold in department stores or supermarkets. The last one, fresh
vegetablesand fruits (soldatmarkets) refer to those sold inmarkets
ofwhichabuyer can indicate thequantityorweight he/shewould like
tobuy.
Food Sampling Procedures
The sampling should be
conducted inaccordancewith the instructions,dependingon the type
of food. Thesamplingquantityshall beof 3unitsatminimumbut not
exceeding6units. The totalweightshouldbenot less than1kilogram,
except forsomekindsofdried foodsuchasseaweed, the totalweight
shouldbenot less than500grams (1unit equals1bagor 1package
or 1box or 1 bottle).
1. Food produced from factories or with manufacturing places
certified, the samples should be selected from the food of the same
batchor at thesamedateofmanufacturing. Where it isnot possible,
the sampling should be taken from those with nearing date of
manufacturingordateofexpiry. Thedateofexpiryshouldbechecked
aswell because it might affect theanalysis.
2. Food divided into portion for sale or repacked for retail
business, the samples shouldbe collected inaway that it can cover
all the food thoroughly.
2.1 Foodcontained ina largecontainer andsoldbyscooping
upaportion, thesamplesshouldbe taken thoroughly from
the top, middle, andbottomand in the same quantity for
each part.
a. Incaseofonly1shop,eachpartofsample (top,middle,
bottom) should be counted as 1 unit.
b. Incaseofmore than1shop, sampleof eachshop (top,
middle, bottom) shouldbecombinedandcountedas1
unit.
2.2 Repacked food (retail sale in department stores/
supermarkets), thesampleshouldbe taken fromareasor
shelves of goods.
3. Fresh vegetables and fruits (samplingmade at markets)
3.1 Where therearemanymarkets, only3marketsshouldbe
selected at minimum. The numbers of shops/stalls
subjected tosamplingshouldbe indicated. Thesampling
for each stall should beof sameweight. The samples
collected fromeachmarket should be combined and
counted as 1unit. The selectionof markets and stalls
should be considered from the numbers of buyers.
3.2 For thesamplingmade insinglemarket, indicate3shops/
stalls subjected to sampling. The sampling should be
taken in the samequantity, with the sampling of 1 shop
represents 1 unit.
3.3For the samplesof wholesale shops/wholesale stalls, the
samplingshouldbeconductedbycoveringat least3points/
areas, with the sameweight for each area and counted
as 1 unit.
Caution forSamplingCollection forMicrobiological
Analysis
Thesamplingpersonnelmust becareful not tohavehis/
her hands touching the the food or container as it will cause
microbiological contamination to the food, except for uncontrolled
contamination, e.g. contamination from sellers. If the sampling
personnelhas tocollect thesampling themselves, theyshalluseclean
device toscoopor pickup the foodandput inaplasticbag (newand
notusedbefore),andclose thebag tightly. Samplingofdrinkingwater
fromvendingmachines, it’s recommended tobuydrinkingwaterwith
accreditation such asSingha, Namthip, Crystal, andwash the outer
side of the bottlewith cleanwater, dry it up, then pour out thewater
and close the bottle cap. To conduct the sampling, rinse the bottle
withwater (the sampling tobe taken) thoroughly 2 times and collect
thewater sampling into the bottle and close the bottle cap.
ขายตามห้
างสรรพสิ
นค้
าหรื
อซู
เปอร์
มาร์
เก็
ตและกลุ
่
มสุ
ดท้
ายผั
กและผลไม้
สด (จ�
ำหน่
าย
ที่
ตลาด) คื
อกลุ
่
มอาหารประเภทผั
กสดหรื
อผลไม้
สดทั่
วไปจะวางขายในตลาดโดยผู
้
ซื้
อ
สามารถระบุ
ปริ
มาณหรื
อน�้
ำหนั
กที่
ต้
องการซื้
อได้
นั่
นเอง
วิ
ธี
ปฏิ
บั
ติ
ในการสุ่
มตั
วอย่
างอาหาร
ให้
สุ่
มตั
วอย่
างตามข้
อแนะน�
ำขึ้
นกั
บชนิ
ดของ
กลุ่
มอาหาร จ�
ำนวนที่
ต้
องสุ่
ม คื
อ อย่
างน้
อย 3 หน่
วยแต่
ไม่
เกิ
น 6 หน่
วย และน�้
ำหนั
ก
ตั
วอย่
างรวมกั
นทั้
งหมดไม่
ควรน้
อยกว่
า 1 กิ
โลกรั
ม ยกเว้
นอาหารแห้
งบางชนิ
ด เช่
น
สาหร่
าย น�้
ำหนั
กตั
วอย่
างรวมกั
นทั้
งหมดไม่
ควรน้
อยกว่
า 500 กรั
ม (1 หน่
วยมี
ค่
า
เท่
ากั
บ1ถุ
งหรื
อ1ห่
อหรื
อ1กล่
องหรื
อ1ขวด)
1. อาหารที่
ผลิ
ตจากโรงงานอุ
ตสาหกรรมหรื
อมี
การรั
บรองสถานที่
ผลิ
ต ควรเลื
อก
สุ
่
มตั
วอย่
างอาหารที่
ผลิ
ตในรุ
่
นเดี
ยวกั
น หรื
อ วั
น/ เดื
อน /ปี
ผลิ
ตเหมื
อนกั
น กรณี
ที่
ไม่
สามารถปฏิ
บั
ติ
ได้
ให้
เลื
อกสุ่
มตั
วอย่
างที่
มี
วั
นผลิ
ตหรื
อวั
นหมดอายุ
ใกล้
เคี
ยงกั
น และให้
ตรวจสอบวั
นหมดอายุ
ของอาหารด้
วย เพราะอาจมี
ผลต่
อผลวิ
เคราะห์
2. อาหารตั
กแบ่
งขายหรื
อแบ่
งบรรจุ
เพื่
อจ�
ำหน่
ายปลี
ก ต้
องสุ
่
มตั
วอย่
างให้
มี
การ-
กระจาย
อย่
างทั่
วถึ
ง
2.1อาหารที
่
บรรจุ
ในภาชนะขนาดใหญ่
โดยซื้
อขายแบบตั
กแบ่
งควรสุ
่
มตั
วอย่
าง
ให้
กระจายทั้
งด้
านบนกลาง และล่
างและให้
สุ่
มตั
วอย่
างแต่
ละจุ
ดปริ
มาณ
เท่
าๆกั
น
ก. กรณี
มี
เพี
ยง1 ร้
านค้
าแต่
ละจุ
ดของตั
วอย่
างที่
สุ่
ม (บนกลางล่
าง) ให้
นั
บ
เป็
น1หน่
วย
ข. กรณี
มี
มากกว่
า 1 ร้
านค้
า การสุ่
มแต่
ละร้
านค้
า (บน กลาง ล่
าง) ให้
รวม
ตั
วอย่
างเข้
าด้
วยกั
นและนั
บเป็
น1หน่
วย
2.2 อาหารแบ่
งบรรจุ
(การขายปลี
กในห้
างสรรพสิ
นค้
า/ซู
เปอร์
มาร์
เก็
ต) ให้
สุ่
ม
กระจายตามพื้
นที่
หรื
อชั้
นที่
วางจ�
ำหน่
ายสิ
นค้
านั้
น
3. ผั
กและผลไม้
สด (สุ่
มที่
ตลาด)
3.1กรณี
มี
ตลาดมากกว่
า3ตลาดควรเลื
อกอย่
างน้
อย3ตลาดแต่
ละตลาดให้
ระบุ
จ�
ำนวนร้
านค้
า/แผงที่
ต้
องสุ
่
มตั
วอย่
างรวมทั้
งน�้
ำหนั
กตั
วอย่
างที่
สุ
่
มแต่
ละ
แผงให้
เท่
ากั
น น�
ำตั
วอย่
างที่
สุ่
มได้
แต่
ละตลาดรวมกั
นและนั
บเป็
น 1 หน่
วย
ส�
ำหรั
บการเลื
อกตลาดและแผงอาจพิ
จารณาจากจ�
ำนวนผู้
ซื้
อ
3.2 กรณี
เลื
อกสุ
่
ม 1 ตลาด ให้
ก�
ำหนดร้
านค้
า/แผงที่
ต้
องการสุ
่
มตั
วอย่
าง 3
ร้
านค้
าและสุ่
มตั
วอย่
างในปริ
มาณที่
เท่
ากั
น โดยตั
วอย่
างที่
สุ่
ม1ร้
านค้
าเป็
น
ตั
วแทน1หน่
วย
3.3กรณี
สุ
่
มตั
วอย่
างร้
านค้
าส่
ง/แผงค้
าส่
งให้
สุ
่
มตั
วอย่
างกระจายตามพื้
นที่
ที่
วาง
จ�
ำหน่
ายอย่
างน้
อย 3 จุ
ด/พื้
นที่
โดยแต่
ละพื้
นที่
ที่
สุ
่
มให้
มี
น�้
ำหนั
กเท่
าๆ กั
น
และให้
นั
บเป็
น1หน่
วย
ข้
อควรระวั
งการสุ
่
มตั
วอย่
างเพื่
อวิ
เคราะห์
ทางด้
านจุ
ลิ
นทรี
ย์
ผู
้
สุ
่
มตั
วอย่
าง
ต้
องระมั
ดระวั
งไม่
ให้
มื
อสั
มผั
สกั
บอาหารหรื
อภาชนะที่
ใช้
ใส่
อาหาร เพราะจะท�
ำให้
มี
การปนเปื
้
อนของเชื้
อจุ
ลิ
นทรี
ย์
จากผู
้
สุ
่
มไปยั
งอาหารยกเว้
นการปนเปื
้
อนที่
ไม่
สามารถ
ควบคุ
มได้
เช่
นการปนเปื
้
อนจากผู
้
ขายถ้
าผู
้
สุ
่
มต้
องเก็
บตั
วอย่
างอาหารเองให้
ใช้
อุ
ปกรณ์
ที่
สะอาดตั
กหรื
อคี
บอาหารและใส่
ในถุ
งพลาสติ
ก (ใหม่
ที่
ยั
งไม่
ผ่
านการใช้
งาน) แล้
ว
ปิ
ดปากถุ
งให้
แน่
น การสุ
่
มน�้
ำดื่
มตู
้
หยอดเหรี
ยญ แนะน�
ำให้
ซื้
อน�้
ำดื่
มที่
ได้
รั
บรอง
มาตรฐาน เช่
นสิ
งห์
น�้
ำทิ
พย์
คริ
สตั
ล เป็
นต้
นแล้
วล้
างขวดด้
านนอกด้
วยน�้
ำสะอาดและ
ผึ่
งให้
แห้
ง จากนั้
นเทน�้
ำออกให้
หมดและปิ
ดฝาขวด จะได้
ขวดเปล่
าส�
ำหรั
บใช้
เก็
บ
ตั
วอย่
าง ในการเก็
บตั
วอย่
างให้
กลั้
วขวดด้
วยน�้
ำ (ตั
วอย่
างที
่
ต้
องการสุ
่
ม)ให้
ทั่
วขวด
ประมาณ2ซ�้
ำแล้
วจึ
งเก็
บตั
วอย่
างน�้
ำในขวดพร้
อมปิ
ดฝา
เอกสารอ้
างอิ
ง/Reference
หนั
งสื
อการสุ่
มตั
วอย่
างอาหาร เพื่
อวิ
เคราะห์
ความปลอดภั
ยด้
านอาหาร. 2553.โครงการรู
ปแบบการวิ
เคราะห์
คุ
ณภาพ
อาหารเพื่
อการสนั
บสนุ
นการเฝ้
าระวั
งความปลอดภั
ยด้
านอาหารของผู้
บริ
โภค. สถาบั
นโภชนาการมหาวิ
ทยาลั
ยมหิ
ดล.
