สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพจากถั่วเหลืองกับคุณประโยชน์ต่อร่างกาย
กสิภูมิ ทวนคง
Khasipoom Thaunkhong
Assistant Product Manager
BJC Specialties Company Limited
Khasipot@bjc.co.th
สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ (Bioactive compounds) คือ สารจากสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติที่มีผลต่อสิ่งมีชีวิตทั้งคน สัตว์ และพืช โดยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ดีต้องเป็นสารที่มีผลจําเพาะเจาะจงและสารนั้นจะต้องไม่มีผลในทางลบต่อร่างกาย หรือมีผลข้างเคียงน้อย ซึ่งสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพมีหลายชนิด เช่น สารกลุ่มพอลิฟีนอล (Polyphenol) ฟลาโวนอยด์ (Flavoniod) แอนโทไซยานิน (Anthocyaine) ลูทีน (Lutein) และไบโอแอคทีฟเพปไทด์ (Bioactive peptide)1 เป็นต้น ซึ่งในบทความนี้จะกล่าวถึงไบโอแอคทีฟเพปไทด์เเป็นหลัก
ในปัจจุบันมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นว่าโปรตีนจากอาหารประกอบด้วยลำดับกรดอะมิโมที่เป็นส่วนประกอบของเพปไทด์ที่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาซึ่งออกฤทธิ์ต่อร่างกายหลายอย่าง เช่น ต่อต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) ปรับระบบภูมิคุ้มกัน (Immunomodulation) ลดความดันโลหิต (Anti-hypertension) ลดน้ำตาลในเลือด (Anti-diabetic) และลดไขมันในเลือด (Anti-dyslipidemic) โดยทั่วไปไบโอแอคทีฟเพปไทด์จะประกอบด้วยกรดอะมิโน 2-20 ชนิดและมีมวลโมเลกุลน้อยกว่า 6,000 ดาลตัน ซึ่งการเกิดหรือการผลิตไบโอแอคทีฟเพปไทด์นั้นจะเกิดจากกระบวนการย่อยด้วยน้ำ (Hydrolysis) โดยมีเอนไซม์ในกลุ่มโปรติเอส (Protease) เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา ซึ่งทำให้เกิดเพปไทด์สายสั้นๆ หรือเกิดไบโอแอคทีฟเพปไทด์ขึ้น ซึ่งร่างกายจะสามารถดูดซึมเพปไทด์สายสั้นๆ ได้รวดเร็วกว่าในรูปกรดอะมิโน2
ปัจจุบันผู้บริโภคมีแนวโน้มที่จะหันมาบริโภคโปรตีนจากพืชและลดการบริโภคผลิตภัณฑ์จากสัตว์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทั้งในจีน ยุโรป และอเมริกา ทำให้โปรตีนจากพืชมีบทบาทมากขึ้นในอนาคตซึ่งรวมถึงไบโอแอคทีฟเพปไทด์จากพืชด้วย เช่น เพปไทด์จากถั่วเหลือง (Soy peptide)
Bioactive compounds are substances from natural organisms that affect human beings, animals and plants. Good bioactive compounds must be a substance that has specific effects and the substance must not create negative to the body or have few side effects to the body. There are many kinds of bioactive compounds such as polyphenol, flavoniod, anthocyanin, lutein, and bioactive peptide1, and etc. This article will discuss mainly on the bioactive peptide.
At present, there is a scientific evidence to show that proteins from food contain the amino acids which are parts of peptides that have many pharmacological effects on the body such as antioxidant, immunomodulation, anti-hypertension, anti-diabetic, and anti-dyslipidemic. In general, bioactive peptides are composed of 2-20 amino acids and have a molecular mass of less than 6,000 Daltons. The bioactive peptide is produced from hydrolysis with having protease enzymes as a catalyst, causing short-chained peptides or formed of bioactive peptide, which the body can absorb short peptide faster in the form of amino acid2 (Figure 1)
Nowadays, consumers mainly in China, Europe, and America tend to consume more of plant protein, while reduce consumption of meat products continuously, resulting plant protein, including bioactive peptide likes soy peptide to play more significant role in the future.
